Data: 

16.12.2019 | 18:59:14 | bakalland

​

Tytuł: 

​

POŻYTECZNE TŁUSZCZE

​

Jednym ze źródeł energii w pożywieniu człowieka są tłuszcze. Stanowią źródło kwasów tłuszczowych w tym niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K). Tłuszcze stanowią materiał budulcowy dla komórek, tkanek i narządów oraz do syntezy niektórych substancji biologicznie czynnych. W zależności od liczby podwójnych wiązań, kwasy tłuszczowe dzieli się na:

• nasycone (SFA – ang. Saturated Fatty Acids),

• jednonienasycone (MUFA – ang. Monounsaturated Fatty Acids),

• wielononienasycone (PUFA – ang. Polyunsaturated Fatty Acids).

 

Z kolei ze względu na położenie pierwszego podwójnego wiązania licząc od metylowego końca dzieli się je na grupę ω-3, czyli rodzina kwasu alfa-linolenowego (ALA) (pierwsze podwójne wiązanie przy 3. atomie węgla, licząc od grupy CH3) oraz ω-6, tzw. rodzina kwasu linolowego (LA) (pierwsze podwójne wiązanie przy 6. atomie węgla). Są to tłuszcze egzogenne, muszą być dostarczone wraz z pożywieniem. Ich źródłem są rośliny, ryby, owoce morza, ale także produkty roślinne, takie jak: orzechy, szczególnie orzechy włoskie, a także nasiona, na przykład słonecznika. Przeciętna zawartość tłuszczu w orzechach wynosi około 50%. Orzechy włoskie wyróżnia największa zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych zaliczanych do NNKT. Ważnym aspektem przemawiającym za włączaniem orzechów włoskich do codziennej diety jest zachowanie prawidłowego stosunku NNKT z rodziny ω-6 i ω-3 który, powinien wynosić 5:1. W zależności od gatunku profil kwasów tłuszczowych różni się. Kwas linolowy występuje w większych ilościach w olejach jadalnych, np. w: słonecznikowym, a w mniejszych ilościach w rzepakowym. Kwas alfa-linolenowy występuje w większych ilościach w oleju lnianym (50 %), a w niewielkich ilościach znajduje się w oleju rzepakowym i sojowym oraz powszechnie w błonach chloroplastów roślin. Działanie kwasów tłuszczowych w organizmie jest wielokierunkowe. Kwasy tłuszczowe z rodziny n-3 wykazują prozdrowotne oddziaływanie na organizm człowieka między innymi poprzez udział w metabolizmie lipidów. Przyczyniają się również do zahamowania rozwoju miażdżycy, powodują zmniejszenie skłonności do tworzenia się zakrzepów, zmniejszają stężenie triacylogliceroli oraz cholesterolu frakcji LDL, a także zmniejszają objawy chorób o podłożu zapalnym. NNKT z rodziny n-6 wspomagają leczenie cukrzycy, nowotworów, otyłości oraz przyczyniają się do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi. Najnowsze zalecenia dotyczące żywienia rekomendują spożywanie orzechów, szczególnie włoskich jako źródło egzogennych NNKT.